De laatste keer

Hoe vaak komt het voor. Die laatste blik, een woord nog te zeggen. Meerder malen heb ik het gedaan.
Afscheid nemen van collega’s, van een werkplek waar je zoveel herinneringen hebt gemaakt.
Mooie, hilarische en minder leuke momenten samen hebt gedeeld. Bij het afscheid nemen kijk je elkaar nog eens aan en denkt aan die momenten.
Zo ook van mijn dochter die meerdere malen voor een half jaar vertrok, naar het buitenland. Het afscheid nemen op Schiphol. Nog een knuffel, succes en vooral plezier wensen. Afscheid nemen, wetend dat het leven doorgaat dat er een weerzien zal zijn, daar ga je vanuit.

Hoe anders zijn die keren dat ik afscheid heb genomen van iemand die weet dat het einde van zijn of haar leven in zicht is. Vaak hebben we elkaar dan een of meerdere malen ontmoet. Gesproken over het leven en over uitvaartwensen.

En dan is daar die keer dat je weet dat het laatste keer is dat je iemand in leven ziet.
Indrukwekkende momenten, die in mijn geheugen staan. Omdat ze diep voelbaar zijn.
Wat zeg je tegen iemand die het leven verlaat, niet wetend hoe en waar naartoe.

Onlangs stond ik naast het bed van een vrouw van mijn eigen leeftijd. De laatste jaren raast een ziekte door haar lichaam. Meerdere keren hebben we elkaar gesproken. En dan is daar het moment waarop alles is gezegd, waarop dat wat voorbereid kon worden gedaan is. Waarop het voor mij tijd is om te gaan en pas weer terug te komen als ze ook daadwerkelijk is gegaan.

Het is een moment waarop niks meer belangrijk is, een moment waarop alle verschillen wegvallen. Een moment waarop je elkaar in de ogen kijkt, wetend dat het de laatste keer is. Waarop je voelt dat er zoveel meer is. Waarop woorden er niet meer te doen omdat ogen spreken. Als spiegels van de ziel.